De 11 weken oude Joep woonde sinds een week bij zijn nieuwe baasjes. Het was een vrolijke pup, maar het alleen slapen ´s nachts vond hij nog erg wennen. Ook niet zo gek als een hond net bij zijn moeder weg is. Daarom sliep elke nacht één van zijn baasjes bij hem in de woonkamer. Als ze hem ´s nachts alleen lieten in de woonkamer was hij veel aan het janken. Zijn baasjes vroegen zich af of ze misschien iets konden doen om het wat makkelijker voor hem te maken vroegen mij om advies.

Voor dit soort vragen maak ik vaak op energetisch niveau contact met het dier, ook wel telepathisch communiceren genoemd. Dit deed ik vanuit mijn eigen huis. Afstand maakt hierbij namelijk niet uit en ik vind het vaak prettig om vanuit mijn eigen omgeving zonder afleiding te doen. Via dit energetisch contact krijg ik beelden en gevoelens door die mij informatie geven over hoe het met het dier gaat, wat er op dat moment speelt en wat hij nodig heeft. Het dier bepaalt zelf wat hij hierin wil laten zien.

Joep gaf aan dat hij het wel naar zijn zin had bij zijn nieuwe baasjes. Hij liet mij een warmte voelen vanuit zijn hart wat het best als dankbaarheid en tevredenheid is te beschrijven. Hij was hier op zijn plek. Wel zat er onder het stoere voorkomen van deze pup een onzekerheid en het zit in zijn aard om het graag goed te willen doen voor zijn baasjes. Ook zag hij het als zijn plicht om te waken over zijn baasjes. Dit bracht echter voor hem ook spanning mee.

Dit bleek ook een oorzaak voor zijn onrust in de nachten. Hij voelde zich niet veilig op de plek waar de bench stond. Overdag zaten zijn baasjes daar vlakbij, maar ´s nachts waren zijn baasjes in de slaapkamer die grenst aan de andere kant van de woonkamer. Daartussen was nog een buitendeur die het meest gebruikt werd in dit huis. Boven zijn bench was een trap. Zo kreeg hij het gevoel dat hij alert moest blijven om zowel de buitendeur als de trap in de gaten te houden, terwijl zijn baasjes een eind verderop in een andere kamer sliepen. “Een te grote taak op dit moment” liet hij weten.

Ik vroeg wat hem zou kunnen helpen. Waar wil je liever slapen in deze kamer? Hij liet de hoek zien die grenst aan de slaapkamer van zijn baasjes, naast de slaapkamerdeur. De bench vond hij prima, maar dan wel met het deurtje gericht naar de deur van de slaapkamer.

Daarna heb ik hem healing gegeven om hem te helpen aarden, dat is ook belangrijk om zelfvertrouwen te krijgen, en om ontspanning te geven.

Aan zijn baasjes heb ik doorgegeven wat zijn wensen waren. Ze hebben de bench meteen verplaatst zoals hij wilde. De volgende dag kreeg ik een berichtje dat hij die nacht goed heeft geslapen, alleen in de woonkamer. Na een paar keer “piepen” toen zij net in de slaapkamer waren is hij rustig gaan slapen.

Het is voor elk dier een hele stap om het nest te verlaten en bij zijn moeder weg te gaan. Daarom is het goed om dit wat te begeleiden, zodat de hond of kat de verandering zo goed mogelijk kan verwerken. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld Bach Remedies of healing.  

Afgelopen jaar had ik een hond in behandeling met EPI (Exocriene Pancreas Insufficiëntie). Dit is een lastige aandoening waarbij de alvleesklier te weinig of geen verteringsenzymen meer uitscheidt. Dit kan al bij jonge dieren ontstaan doordat de alvleesklier nooit volledig is ontwikkeld en in sommige gevallen is er sprake van een ontsteking waardoor het weefsel van de alvleesklier wordt aangetast. Die ontsteking wordt veroorzaakt door afweercellen van het lichaam en niet door bacteriën of een virus. De alvleesklier scheidt belangrijke verteringsenzymen uit zoals, lipase (voor de vertering van vet), amylase (voor de vertering van koolhydraten), typsine (voor de vertering van eiwitten) en daarnaast natriumbicarbonaat voor het neutraliseren van maagzuur. Het dan ook voor te stellen dat dieren met EPI door het gebrek aan deze enzymen vaak maag -en darmklachten hebben.

Hond Eefje was 3 jaar geleden gediagnosticeerd met EPI. Ze kreeg hiervoor pancreasenzymen, geadviseerd door de dierenarts. Er zijn speciale supplementen voor honden met EPI. Hierin zitten de enzymen die normaal gesproken door de pancreas worden uitgescheiden. Vaak krijgen dieren met EPI ook injecties met vitamine B12. Daarnaast krijgt Eefje ook alvleesklier aan de vers vleesvoeding toegevoegd, op die manier krijgt ze ook de stoffen die ze mist binnen. Toch voelde ze zich niet echt lekker de laatste tijd. Ze had vaak slijmerige dunne ontlasting en liet veel stinkende boeren. Het boeren werd erger, met name in de avond en ze werd er onrustig van. Ook had ze een sterke lichaamsgeur.

Tijdens het consult werd duidelijk dat, zoals ook te verwachten is bij EPI, de spijsverteringsorganen uit balans waren.

Ik heb kruiden geadviseerd die met name de lever, maag en darmen ondersteunen. Omdat Eefje ook gevoelig was voor stress en dit weer invloed kan hebben op de maag en darmen, heb ik haar daarnaast Bach Remedies gegeven. De Bach Remedies werken op het mentaal/emotionele aspect.

Na het eerste consult waren het boeren en de onrust van Eefje een stuk minder. Ze had af en toe nog een boer gelaten, maar het gebeurde nog maar een enkele keer in de laatste weken. Ook was haar ontlasting een stuk beter, ze had weer normale drollen. Toen de kruiden op waren, kwamen de klachten wel weer gedeeltelijk terug. Daarom heb ik nieuwe kruiden geadviseerd om haar verder te ondersteunen.

Bij klachten die chronisch zijn of al langere tijd spelen, is een vervolg vaker nodig. Omdat de meeste kruiden in een periode van 6 weken het best werken, is het goed om daarna over te stappen op andere kruiden, zodat het lichaam een nieuw impuls krijgt.

Toen ik na deze behandeling weer contact had met de eigenaren, bleek het eigenlijk heel goed te gaan met Eefje. De ontlasting was normaal, ze boerde niet meer en zat lekker in haar vel. Er zijn inmiddels al weer een aantal maanden verstreken en ze heeft geen klachten. Wel is het goed om haar regelmatig te ondersteunen met kruiden of andere middelen. De aandoening is helaas niet te genezen, maar de kruiden maken het wel een stuk aangenamer voor Eefje en haar baasjes.

Om verbanden te leggen tussen aandoeningen vind ik het wel eens handig om de vijf elementen van het TCM (Traditional Chinese Medicine) erbij te pakken. Het TCM onderscheidt de elementen Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Bij elk element zijn organen, weefsels, zintuigen en emoties ingedeeld. Naast de lichaamsonderdelen zijn ook de seizoenen, klimaten, levensfasen, en kleuren in de elementen opgenomen. Je kunt hierdoor niet alleen verbanden leggen tussen fysieke klachten en emoties en fysieke klachten, maar ook bijvoorbeeld de tijd van het jaar of de weersomstandigheden en de klachten. Zo kan zijn dat de klachten van het dier erger zijn in een bepaald seizoen of weersomstandigheden of dat het dier bepaalde voorkeuren heeft. Het onderstaand schema richt zich vooral op mensen maar is ook naar dieren te vertalen.

Cycli van de vijf elementen

De vijf elementenleer kent een voedende en een controlerende cyclus. De elementen hebben namelijk ook onderling invloed op elkaar. Het ene element voedt het andere, dus wanneer het ene element verzwakt is zal ook het andere element te weinig energie ontvangen. Daarnaast controleren de elementen elkaar. Dit zorgt ervoor dat de energie van een bepaald element niet gaat overheersen. Dit alles om balans te creëren/ behouden. In het schema hiernaast vind je de twee cycli. De buitenste pijlen geven de voedende cyclus weer en de pijlen in het midden de controlerende cyclus.

Als je kijkt naar de aandoening hoefbevangenheid zijn de klinische symptomen het duidelijkst in de hoeven te zien. Hoeven zijn te vergelijken met nagels en vallen dus onder het houtelement. Wat nog meer onder het houtelement valt zijn de lever en galblaas. Nu heeft het paard geen galblaas dus deze valt in dit geval af.

Omdat hoeven en lever samen vallen in dit element zou je kunnen stellen dat een paard met hoefbevangenheid een verzwakte leverenergie heeft. Dat is wel te verklaren, want hoefbevangenheid wordt zoals ik in een eerder artikel beschreef voor een groot deel veroorzaakt door toxines. De lever helpt normaal gesproken mee om deze af te voeren, maar wanneer de lever hier te weinig energie voor heeft of wanneer de lever te zwaar wordt belast met toxines zal hij deze functie minder goed kunnen uitvoeren. Dit kan uiteindelijk in hoefbevangenheid resulteren. Wanneer je naar de vijf elementen kijkt is de kans dus groot dat de lever wel wat ondersteuning kan gebruiken.

Wanneer het houtelement verzwakt is kan het zijn dat het vuurelement ook een verminderde energie heeft, omdat deze gevoed wordt door het houtelement. Bij het vuurelement horen bloedvaten en het hart. Vaak hebben paarden door de hoefbevangenheid last van een verminderde doorbloeding. Dit komt met name door defecten in de structuren van de hoef en door verminderde beweging, maar het circulatieprobleem is wel in te delen in het vuurelement. Ook de dunne darm hoort bij het vuurelement en deze is inderdaad vaak verstoord bij hoefbevangenheid door verkeerde voeding en toxines, maar dit is meestal al voorafgaand aan de klacht. Daarnaast spelen maag en milt ook een rol bij hoefbevangenheid en de spijsverteringsproblemen die daarbij horen. Het paard kan met een verstoorde maag- en miltenergie de voedingsstoffen niet meer goed verwerken en eetlust en verzadigdheid zijn vaak niet in balans. Er zijn dus vaak meerdere elementen uit balans doordat al deze elementen invloed op elkaar hebben volgens de cycli.

Het belang van een holistische blik wordt ook hiermee weer bevestigd. Het hele lichaam ofwel alle elementen werken met elkaar samen en beïnvloeden elkaar.

Tijdens een consult wordt overigens altijd een anamnese afgenomen en aan de hand daarvan en een lichamelijk onderzoek wordt gekeken wat het dier nodig heeft. De vijf elementen theorie kan als hulpmiddel gebruikt worden om verbanden te zien en het inzichtelijk te maken voor de eigenaar.

Een belangrijke oorzaak van hoefbevangenheid is een teveel aan afvalstoffen/toxines in het lichaam. Deze afvalstoffen hopen zich op in het lichaam en brengen schade aan. Het lichaam is in staat een normale hoeveelheid afvalstoffen af te breken en uit te scheiden die vrijkomen bij de verbranding van voeding of aanwezig zijn in de omgeving met behulp van o.a. de lever en nieren. Wanneer er een te grote hoeveelheid toxines aanwezig is worden deze organen extra belast waardoor er niet voldoende meer wordt afgevoerd en ook de vitaliteit van deze organen achteruit gaat.

Voorbeelden waarbij er sprake kan zijn van een teveel aan afvalstoffen zijn:

• Niet passende voeding:

Voedingsstoffen als zetmeel, melasse en glucose dat te vinden is in o.a. granen en fruit brengen de darmflora uit balans. Het spijsverteringssysteem van een paard is er namelijk op gericht om voornamelijk cellulose te verteren (aanwezig in structuurrijk gras, kruiden, hooi en bladeren) Door niet passende voeding ontstaat een zuurder milieu in de darmen waardoor pathogene micro-organismen zich kunnen vermenigvuldigen en micro-organismen die nodig zijn voor de vertering van o.a. cellulose worden vernietigd. Bij het vernietigen van deze micro-organismen komen toxines vrij die via de darmen in de bloedbaan terecht komen en vervolgens schade aanrichten in de hoeven.

Bovendien heeft het lichaam met deze voedingsstoffen meer glucose te verwerken waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt. Bij een langdurig verhoogde bloedsuikerspiegel kan het paard insulineresistentie ontwikkelen.

• Schimmels, gisten en zwammen:

Wanneer voedsel, bijvoorbeeld hooi, niet goed wordt opgeslagen kan het hiermee besmet raken. Deze geven giftige bijproducten af, ook wel mycotoxines genoemd. Mycotoxine wordt in verband gebracht met hoefbevangenheid. Het zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken bij stress of ziekte.

Raai- en zwenkgras kunnen besmet raken met de schimmel ‘endofyt’ welke ook myctoxines afgeeft. Endofytbesmetting komt met name voor op een bodem die rijk is aan kalium, vaak ontstaan door jarenlange overbemesting.

• Medicatie:

Medicijnen, en denk daarbij ook aan ontwormingsmiddelen, brengen ook de darmflora uit balans. Ontwormingsmiddelen doden zowel de pathogene als de gezonde bacteriën in de darmen. De darmflora is erg belangrijk voor de algehele weerstand en daarom zou ik aanraden niet te vaak te ontwormen, liever alleen wanneer nodig. Dit kan je via mestonderzoek bij de dierenarts of via www.wormbestrijding.nl controleren.

Pijnstillende medicatie zijn vaak belastend voor de lever, nieren en het maagdarmstelsel en verhogen daarmee ook de hoeveelheid toxines in het lichaam. Wanneer het dier veel pijn heeft kan het natuurlijk nodig zijn om dit te gebruiken. Je kan het lichaam hierbij ondersteunen met natuurlijke middelen. Ook zijn er natuurlijke alternatieven die pijn kunnen verlichten.

Bij de preventie van hoefbevangenheid is het belangrijk om de aanvoer van afvalstoffen dus zo laag mogelijk te houden. Het belangrijkste hierbij is de juiste voeding te geven. Zorg voor voldoende ruwvoer gedurende de dag en vermijd granen en andere producten die granen, zetmeel en melasse bevatten.

Daarnaast is het belangrijk de lever en nieren gezond te houden. Tijdens een consult kijk ik ook altijd naar de vitaliteit van deze organen d.mv. de anamnese en met de biotensor. In gevallen van hoefbevangenheid komt het vaak voor dat de lever ondersteuning kan gebruiken. Ik gebruik hiervoor kruiden of homeopathie. Leverondersteuning is vaak een belangrijke stap richting het herstel.

In het artikel “de vijf elementen en hoefbevangenheid” lees je meer over het verband tussen deze twee.

Hoefbevangenheid is een aandoening die helaas veel voorkomt onder de paarden en pony’s in Nederland. In veel gevallen komt het vaker terug en neemt het chronische vormen aan. Het is hierbij natuurlijk belangrijk om de huisvesting en voeding aan te passen, zodat de externe oorzaken worden geëlimineerd. Toch lijkt dit soms niet voldoende. In zo’n geval kan het zijn dat het lichaam nog een zetje nodig heeft om weer in balans te komen.

Hoefbevangenheid is geen hoefziekte, zoals de naam misschien doet vermoeden, maar een systemische ziekte. Dat betekent dat er meerdere systemen van het lichaam betrokken zijn bij het ontstaan van de aandoening. Vaak zie je bij hoefbevangenheid een disbalans in bijvoorbeeld de spijsvertering, circulatie of hormoonhuishouding. Vaak is er niet één duidelijk aanwijsbare oorzaak, maar zijn er meerdere factoren die samen aanleiding geven tot het ontstaan van hoefbevangenheid.

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Een paard dat zowel fysiek als emotioneel in balans is zal minder snel ziek worden, dat geldt ook voor hoefbevangenheid. In de Natuurgeneeskunde richt men zich daarom niet alleen op het genezen van de klacht maar vooral op het gezond maken/houden van het lichaam. Fytotherapie, ofwel kruidengeneeskunde, is één van de therapieën die in de Natuurgeneeskunde kan worden ingezet voor zowel preventie als behandeling van hoefbevangenheid.

Er zijn vele kruiden die ondersteuning kunnen bieden bij hoefbevangenheid door bijvoorbeeld hun werking op de lever of nieren, de spijsvertering, de circulatie, de hormoonhuishouding of door hun ontsteking werende of pijnstillende werking. Hierbij is het van belang om als natuurgeneeskundig therapeut te kijken naar het dier in zijn geheel om te zien waar de disbalans zit. Ieder dier is anders en zal daarom ook iets anders nodig kunnen hebben.

Op die manier kunnen kruiden het herstel van hoefbevangenheid in gang zetten en het lichaam ondersteunen, zodat ook het zelfgenezend vermogen beter zijn werk kan doen. Soms is dit een lang proces, met name wanneer de hoefbevangenheid al langere tijd speelt. Toch kan ook in chronische gevallen de hoef zich weer langzaam herstellen wanneer je eenmaal op de goede weg zit.

Wat ik ook een belangrijk onderdeel vind om te bespreken zijn de veroorzakende toxines/gifstoffen en de rol van de lever hierbij. Hierover vertel ik in een volgend artikel meer.